Geliefde Hélène
Dutch

Geliefde Hélène

by

literature
creativity
multilingual book club 03

Na het lezen van het boek voor de derde meertalige boekenclub heb ik gedaan wat ik vaak van mijn leerlingen Duits verlang: Een creatieve tekst schrijven, gebaseerd op en geïnspireerd door het gelezen literaire werk, met een verklarende inleiding.

[Spoiler alert: The end of "Silk" by Alessandro Baricco]

Redenering:

In de roman “Zijde”, geschreven door de Italiaanse auteur Alessando Baricco, en in 1996 gepubliceerd, gaat het om het leven van de Franse zijderupseneierenhandelaar Hervé Joncour. Het boek beschrijft zijn tochten naar Japan om rupseneieren te kopen en zijn leven met zijn vrouw Hélène in Lavilledieu in de tweede helft van de negentiende eeuw. Na zijn laatste zakenreis ontvangt Hervé Joncour een brief uit Japan, die van een vrouw lijkt te komen, die hij daar ontmoet heeft. De brief beschrijft in pornografische details een romantische nacht en sluit met het verzoek, ooit weer naar Japan terug te komen. Jaren later, na het overlijden van Hélène, ontdekt Hervé, dat die brief door háár was geschreven en later in het Japans overgeschreven was.

Mijn creatieve tekst is een brief, die Hervé aan zijn overleden vrouw schrijft, nadat hij de waarheid een paar maanden kent, en een aantal briefjes die hij heeft geschreven tijdens deze laatste maanden. Ik wil het innerlijke proces, dat Hervé mogelijk heeft doorgemaakt, schetsen en proberen zo te schrijven zoals ik me voorstel dat hij zichzelf zou hebben uitgedrukt. Ik beschouw Hervé als een man die niet gewend is gevoelens te uiten en daarom gebruik ik vaak korte zinnen en een onhandige uitdrukkingswijze, vooral in de briefjes die hij schrijft wanneer hij wanhopig, verward of woedend is. Ik denk dat hij het gekrabbel op de papiertjes heel spontaan en ongepland heeft geschreven. Daarom hebben ze, in tegenstelling tot de twee delen van de echte brief, noch aanspreektitel noch datum.

Creatieve tekst:

Lavilledieu, (zaterdag) 19 september 1874

Geliefde Hélène,

Ik ben rustig nu. In vrede… Niet met je dood, dat zal ik nooit volledig zijn, maar met de brief. Ja, die brief. Ik weet, dat jij hem hebt geschreven. Nu ben ik rustig. Maar dat ben ik niet altijd geweest gedurende de tijd sinds ik de waarheid leerde kennen. En ook nu voel ik, dat ik nog iets moet doen om alles los te laten wat me in de afgelopen weken zo erg geplaagd en in de war gemaakt heeft. Ik moet het aan jou teruggeven. Zoals jij me deze brief hebt laten toekomen, zo moet ik je nu het gehele gekras geven dat ik in slapeloze nachten op papier gezet heb omdat ik het niet in je gelaat kon schreeuwen. Ik zal niet in het net schrijven, wat ik daar gekrabbeld heb, ik wil het niet nog een keer schrijven, want ik voel het niet langer zo, ik zal die papiertjes gewoon hier opplakken, ze moeten mijn huis uit, ze moeten weg van mij, maar niet in de stookplaats, niet in kleine stukjes, niet naar de zee, maar naar jou. Naar je graf, daar tussen de bloemen en de grafsteen mogen ze rotten tot ze in de andere wereld met je verenigd zijn.

Hoe KON je dat doen? Je hebt met mijn gevoelens gespeeld. Je hebt met mijn gedachten gespeeld. Met mijn toekomst. Misschien was ik nog een keer naar Japan gereisd. Maar JIJ wilde dat niet en zo bepaalde JIJ dat IK dat dan niet gedaan heb. Ongelooflijk. Ik had nooit gedacht dat je zo´n achterbaks wijf was. Je bent nu dubbel dood voor mij.

Het is middenin de nacht en ik heb nog geen oog dichtgedaan. Vreselijke vermoedens… Of zekerheid? … Ik heb erover nagedacht hoe het voor jou – JOU!!! – mogelijk was om zo´n scène te verzinnen. Je hebt nooit veel fantasie gehad. Dus moet je zoiets beleefd hebben. Met mij was het nooit. Dat weten wij beide. Was het met Baldabiou??? Wat hebben jij en dat zwijn gedaan toen ik in Japan was??? Ik heb het altijd raar gevonden hoe je hem omhelsd hebt toen hij Lavilledieu verliet. Nu weet ik waarom.

Nog een slapeloze nacht. WILDE je dat ik ontdekte dat jij de brief geschreven hebt? Wilde je me laten weten dat je een romantisch avontuur hebt gehad en dat je met een andere man een echte vrouw kon zijn? WILDE JE ME HET LATEN WETEN? Welnu, weet je wat: Ik geef het toe en ik heb er spijt van – enorme spijt – dat je het nu niet levend kunt horen: Ja, ik ben met een vrouw geweest in Japan. Wat ik met haar beleefd heb, heb ik nooit met jou beleefd. En als ik had geweten dat deze vervloekte brief niet van haar was, zou ik haar hebben gezocht, gezocht… Ja. Precies dat zou ik gedaan hebben.

Het doet pijn. Zo´n pijn. Me te verbeelden hoe jij en DIE MAN… Hoe jullie hebben gehad wat wij nooit… En te weten dat ik deze kant van jou nooit heb ontmoet… MAAR HIJ WEL! Het doet zo´n pijn, pijn…

Potverdorie! Precies deze pijn moet jij gevoeld hebben! Toen je in mijn ogen zag dat ik met een vrouw ben geweest, daar in Japan. Je moet het geweten hebben. Je moet deze pijn gevoeld hebben. Nu ben je dood en ik kan je nooit vertellen hoe erg het me spijt. Ik weet nu hoe veel leed ik je aangedaan heb. Je moet het in mijn ogen gezien hebben. En je hebt niets gezegd. Je hebt een brief geschreven die mij mijn belevenis van het verre oosten in woorden in mijn hoofd geplant heeft zodat ik het opnieuw en opnieuw beleven kon, terwijl jij wist dat ik daarbij niet aan jou maar aan een andere vrouw dacht. Ik heb dat plezier opnieuw en opniew gevoeld en, dat wetende, heb jij de pijn opnieuw en opnieuw gevoeld. Hoe kon IK dat doen? Mijn liefhebbende vrouw zo te verstoten…

Ik zou haar nooit gevonden hebben… Misschien was het goed dat je dit idee uit mijn hoofd hebt gehaald… We hebben gelukkige en rustige jaren gehad, jij en ik, nadat ik niet meer naar Japan wilde. MAAR DEZE JAREN WAREN GEBOUWD OP EEN LEUGEN!!!

Naast je begraafplaats, (zondag) 20 september 1874

Geliefde Hélène,

Ja, ik ben rustig nu. En ik wil je bedanken. De brief was nodig. Je hebt het goed gezien: Ik was hier, maar mijn gedachten waren in Japan. Je moet ze daar weghalen, en sinds je dat gedaan hebt, konden wij deze mooie laatste jaren met elkaar doorbrengen. Ze waren niet vol passie, maar ze waren vol stille liefde. En daarvoor dank ik je. Zoals ik die brief moest hebben, moet jij nu deze papiertjes hebben, maar weet dat ik van je houd.

Hervé

2